Разнастайныя праверкі гандляроў першацветамі праводзяцца ў горадзе рэгулярна, аднак пакуль у гэтым пытанні няма прыкметных зрухаў. У першую чаргу таму, што попыт нараджае прапанову Многія мінчане не грэбуюць купляць з рук сезонную зеляніну, не задаючыся пытаннямі, дзе яна была сабрана і наколькі законная яе. рэалізацыя.
—Чарэмша, ці лук мядзведжы, адносіцца да відаў, якія занесены ў Чырвоную кнігу. За іх самавольнае адабранне, знішчэнне, пашкоджанне, парушэнне асяроддзя вырастання або іншыя дзеянні, якія пагражаюць гібеллю раслін, прадугледжана адміністрацыйная адказнасць. Разам з гэтым ёсць садовая чарамша, якую можна законна вырошчваць на прысядзібных участках, збіраць і прадаваць пры выкананні ўстаноўленых правілаў гандлю, растлумачыла журналістам начальнік аддзела кантролю за аховай і выкарыстаннем зямель, лясоў, жывёльнага і расліннага свету Таццяна Шамянкова.
Спецыяліст тлумачыць: даказаць у сталіцы факт незаконнага збору дзікай чарамшы вельмі складана, бо масава збіраюць яе ў іншых раёнах рэспублікі, а ў Мінск прывозяць толькі на продаж. А вось да гандлю ў неналежных месцах у правяраючых часта ёсць пытанні.
Першае месца праверкі – сезонны рынак на «Камароўцы». У будны дзень прадаўцоў чарэмшыны тут не шмат, затое з дакументамі ў іх усё ў парадку.
– Гандлюем у асноўным закаткамі, грыбочкі, ёсць варэнне і леташняя журавіны.Чарэмшына ў нас свая, ёсць адпаведная даведка, расказаў жыхар Маладзечанскага раёна Сяргей Мікалаевіч.- Пасадзілі яе некалькі гадоў таму. Гэта расліна любіць вільгаць і цень, у дзікай прыродзе расце на берагах рэк і іншых вадаёмаў. Мы знайшлі прыдатнае месца на ўласным участку, пасадзілі насенне, першыя часы багата палівалі. Затым некалькі гадоў даглядалі і падкормлівалі, каб яна адужэла і падрасла. Ліцэнзію на продаж чарэмшыны атрымалі пасля таго, як прадстаўнікі сельвыканкама наведалі наш участак і пераканаліся ў тым, што мы яе вырошчваем.
Мужчына зазначае, што сёлета ён сабраў нядрэнны ўраджай ранняй зеляніны. Аднак з яго слоў зразумела: моцна на ёй не азалацішся. Невялікія пучкі лісця расліны ён прадае па 1,5 рубля, буйныя – па 3. Але пакупнікоў не так шмат, а на бойкі гандаль можна разлічваць хіба што ў выходныя дні.
На недахоп кліентаў наракае яшчэ адзін прадавец – пенсіянерка Вера Рыгораўна.
Удзельнікам рэйду пажылая жанчына паказвае для праверкі дазвол на гандаль ва ўстаноўленым месцы. Заўваг да яе няма: у дакуменце пазначана ўся прадукцыя з яе прылаўка.
– Для рэалізацыі чарэмшыны з прыватнага падворка фізічныя асобы падаюць пашпарт, флюараграфію і даведку ад сельскага выканкама аб тым, што гэтая прадукцыя вырашчана на асабістым участку, – тлумачыць начальнік службы арганізацыі рынкавага гандлю Ала Фідрусь.
Штраф – да 50 базавых
Пасля ўдзельнікі рэйду накіраваліся да вядомай пляцоўкі нелегальнага гандлю на шляху ад Камароўскага рынку да станцыі метро “Плошча Якуба Коласа”. Здалёк відаць: месца гэта шматлюднае і мінакі нярэдка згортваюць са шляху, каб прыкупіць у бабуль пучок-іншы вітаміннай зеляніны.
Пра магчымыя наступствы такога гандлю з рук распавёў галоўны спецыяліст аддзела гандлю і паслуг адміністрацыі Савецкага раёна Таццяна Лосева:
– Калі грамадзянін прадае любую прадукцыю ў неналежным месцы, але мае на руках дазвольныя дакументы, такія як даведка аб наяўнасці зямельнага ўчастка, тады яго дзеянні кваліфікуюцца па ч.6 ст.13.11 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях. Санкцыя артыкула прадугледжвае штраф да 3 базавых велічыняў. Але калі грамадзянін стаіць у неналежным месцы без неабходных дакументаў, то гэта ўжо парушэнне па частцы 8 таго ж артыкула, і штраф там на парадак большы — ад 5 да 50 базавых.
Нелегальныя прадаўцы, у асноўным людзі сталага веку, аб гэтай адказнасці відавочна дасведчаныя. Убачыўшы правяраючых і журналістаў з апаратурай для здымкі, яны жвава пачынаюць пакаваць у сумкі чарэмшу. Некаторыя кідаюць усё, як ёсць, і бягуць на прыпынак, выяўляючы незвычайную для свайго ўзросту спрыт. Тыя, хто не паспеў, старанна адварочваюцца ад камер і не адказваюць на пытанні правяраючых. Літаральна хвіліна – і яны таксама хаваюцца за бліжэйшым ларком.
– Аддзел гандлю і паслуг адміністрацыі Савецкага раёна г. Мінска сумесна з мясцовым РУУС перыядычна праводзіць рэйдавыя мерапрыемствы як на дадзенай тэрыторыі, так і ў іншых месцах. Як правіла, у несанкцыянаваным гандлі абвінавачваюць фізічных асоб.Такіх грамадзян затрымліваюць, дастаўляюць у адміністрацыю для складання пратакола, а пасля адпраўляюць на камісію. Тая разглядае ступень іх віны, улічвае ўсе змякчальныя і абцяжарваючыя акалічнасці, пасля чаго прызначае ім штраф, распавяла Таццяна Лосева.
Прадстаўнік гандлю ўдакладняе: адказнасць нелегалаў змякчаюць інваліднасць і пенсіённы ўзрост, а паўторнасць пагаршае іх становішча. Таму ў першы раз вінаватыя звычайна атрымліваюць штраф у памеры пяці базавых, а ў кожным наступным выпадку сума прырастае на адну базавую.
Падводзячы вынік, усе правяраючыя сыходзяцца ў меркаванні: шматлікае залежыць ад саміх пакупнікоў. Пасля такіх праверак, пратаколаў і штрафаў сітуацыя стабілізуецца на пару тыдняў, а пасля ўсё вяртаецца на кругі свая. Таму ўсім аматарам пакупкі чарэмшыны ў бабуль варта ў чарговы раз задумацца. Бо карысць здароўю ад аднаго пучка нават самай карыснай зеляніны сумнеўная. А вось шкода – цалкам рэальны, а для некаторых прадаўцоў вымераны ў базавых велічынях.
Матэрыялы сайта УП «Агенцтва «Мінск-Навіны»
