Статыстыка паказвае, што абсалютная большасць узгаранняў у экасістэмах адбываецца па віне людзей і толькі 5 – 10% – з-за метэаралагічных умоў.
Асноўны довад прыхільнікаў выпальвання леташняй расліннасці – узбагачэнне яе попелам, у выніку чаго на выпаленых участках трава з’яўляецца хутчэй і расце лепш.
Спецыялісты запэўніваюць, што попел, які застаўся пасля спальвання травы, ніяк не ўплывае на паляпшэнне якасці глебы, бо губляюцца азотныя злучэнні (асноўная частка назапашанага ў расліннасці звязанага азоту вызваляецца ў атмасферу, становячыся для пераважнай большасці раслін недаступнай). Якія змяшчаюцца ў попеле мінеральныя элементы пераходзяць у растваральную форму і лёгка сыходзяць з павярхоўнымі і грунтавымі водамі. Толькі нязначная іх частка засвойваецца раслінамі.
Пасля травянога пажару, ізноў прарастаюць толькі травы, якія размножваюцца карэнішчамі, накшталт пырніка. Меданосныя кветкі, культурная трава, якія ахвотна ядуцца хатнімі жывёламі ў складзе сена, размножваюцца насеннем, а насенне пры выпальванні травы згараюць. УСЮДЫ, дзе мінулі палы, не будзе ўжо ранейшага разнатраўя, пустазеллі захопяць якая вызвалілася тэрыторыю.
Пры падпале травы знішчаецца ўся карысная мікрафлора глебы, у тым ліку і тая, якая дапамагае раслінам супрацьстаяць хваробам.
У агні выпальванняў гінуць шматлікія бесхрыбтовыя, казуркі, жабы, яшчаркі, дробныя сысуны і птушкі, якія сядзяць на мурах.
Акрамя таго, працэс гарэння суправаджаецца выкідам у атмасферу вуглякіслага газу. У агні згараюць рэшткі угнаенняў і ядахімікатаў, утворачы лятучыя таксічныя арганічныя і неарганічныя злучэнні. Пры выпальванні травы ўздоўж аўтадарог адбываецца забруджванне паветра цяжкімі металамі.
Мінпрыроды звяртае ўвагу, што згодна з:
Кодэксу Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях ад 6 студзеня 2021 г. № 91-З (КаАП)::
- за незаконнае выпальванне сухой расліннасці, траў на пні, а таксама іржышча і пажніўных рэштак на палях, або непрыняцце мер па ліквідацыі выпальванняў вінаватыя асобы прыцягваюцца да адміністрацыйнай адказнасці ў выглядзе штрафу ў памеры ад дзесяці да трыццаці базавых велічынь (артыкул 1640);
- за развядзенне вогнішчаў у забароненых месцах, за выключэннем парушэнняў патрабаванняў пажарнай бяспекі, адказнасць за якія прадугледжана іншымі артыкуламі Асаблівай часткі названага Кодэкса, цягне накладанне штрафу ў памеры да дванаццаці базавых велічынь (артыкул 16.41);
- незаконнае выпальванне сухой расліннасці, травы на пні (акрамя газонаў, кветнікаў, лясной подсцілкі, жывога надглебавага покрыва), а таксама іржышча і пажніўных рэшткаў, з’яўляецца фактам прычынення шкоды навакольнаму асяроддзю і прадугледжвае грамадзянска-прававую адказнасць. Памер кампенсацыі шкоды, прычыненай навакольнаму асяроддзю, вызначаецца па таксах, устаноўленых пунктам 6 Дадатка 8 да ўказанай пастановы.
Тэрытарыяльнымі органамі Мінпрыроды пры ажыццяўленні кантрольнай дзейнасці асаблівая ўвага ўдзяляецца пытанням стабілізацыі абстаноўкі адносна пажарнай бяспекі ў прыродных экасістэмах, недапушчэння выпальвання сухой расліннасці ў рэспубліцы.
Так, за 2023 год тэрытарыяльнымі органамі прыродаахоўнага ведамства складзены пратаколы аб адміністрацыйным правапарушэнні ў дачыненні:
- 39 асоб па артыкуле 16.21 КаАП за парушэнне патрабаванняў пажарнай бяспекі ў лясах або на тарфянішчах;
- 89 асоб па артыкуле 16.40 КаАП за незаконнае выпальванне сухой расліннасці, траў на пні, пожніўных астаткаў;
- 40 асоб па артыкуле 16.41 КаАП за развядзенне вогнішчаў у забароненых месцах;
- 62 асоб па артыкуле 16.44 КаАП за парушэнне заканадаўства аб абыходжанні з адходамі ў частцы спальвання адходаў з парушэннем заканадаўства.
Па выніках разгляду адміністрацыйных спраў з улікам вызвалення вінаватых асоб ад адміністрацыйнай адказнасці з вынясеннем ім папярэджання агульная сума накладзеных штрафаў склала 7215 рублёў.
Акрамя таго, усталявана 64 факты прычынення шкоды навакольнаму асяроддзю ў выніку незаконнага выпальвання сухой расліннасці, травы на пні, іржышча і пажніўных рэштак. З мэтай кампенсацыі выяўленай шкоды прад’яўлена 55 прэтэнзій на агульную суму 33649,69 рублёў.
Праца па гэтым напрамку вядзецца і ў бягучым годзе.
